Een veilige online omgeving voor personen met een verstandelijke beperking

In onze huidige maatschappij speelt een steeds groter deel van ons leven zich online af. Voor personen met een beperking is dit uiteraard eveneens het geval. Ook de seksuele beleving verplaatst zich meer en meer naar de virtuele wereld. Helaas zijn hier ook risico’s aan verbonden. Uit een Nederlands onderzoek bleek dat mensen met een verstandelijke beperking nog meer vatbaar zijn voor zulke online seksuele risico-ervaringen dan personen zonder beperking. In Vlaanderen bestaat zo’n onderzoek tot op heden nog niet.

Seksueel geweld: een offline én online probleem

Tussen 2021 en 2023 voerde de Universiteit Gent een onderzoeksproject uit naar seksueel geweld bij personen met een beperking, in opdracht van de Vlaamse Overheid. De resultaten van die studie waren ontnuchterend: personen met een beperking vertoonden een hoge prevalentie van seksueel geweld – bijna 38 procent – in vergelijking met degenen zonder beperking of chronische ziekte – 29 procent. We weten dat personen, en dan vooral vrouwen, met een handicap, een zeer kwetsbare groep zijn voor deze problematiek. De dreiging tot seksueel misbruik ligt veel hoger bij vrouwen en de meldingsbereidheid ligt ook lager. 

Dit onderzoek spitste zich echter toe op grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld in de fysieke wereld. Hierdoor blijft een steeds groter wordend onderdeel van onze samenleving, namelijk de virtuele wereld, onderbelicht en voor ons dus onbekend.

In Nederland wees een onderzoek reeds uit dat een aanzienlijke groep kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking in aanraking komt met online seksuele risico-ervaringen. Het gaat niet om lichte feiten, maar om zaken die een enorme impact hebben op het leven van die jongeren, zoals het ongewild verspreiden van naaktbeelden of afpersing door middel van seksueel beeldmateriaal.

Hoog op de agenda

Om ook seksueel geweld in de virtuele wereld onder de aandacht te brengen, vroeg ik de minister hoe zij deze problematiek in kaart wilde brengen en hoe we een veilige online omgeving ook voor personen met een verstandelijke beperking kunnen nastreven vanuit het beleid. Minister Caroline Gennez (Vooruit) erkende deze problematiek en de noodzaak om er voldoende aandacht aan te schenken. Seksueel geweld, zowel online als offline zal dan ook hoog op de agenda komen te staan binnen het beleid Gelijke Kansen. 

Zorgen voor een veilige online omgeving voor mensen met een verstandelijke handicap, maakt dat ook zij kunnen deelnemen aan onze samenleving die steeds meer digitaal wordt. Het vormt dan ook een belangrijke schakel in de inclusie van personen met een beperking. 

Wil je graag het volledige debat herbekijken? Bekijk dan zeker onderstaande video.